Test sonuçlarını hala yanlış yorumluyoruz. YGS/LYS ya da TEOG nasıl amaç haline gelmişse, şimdi de medya eliyle PISA ve TIMMS gibi geniş ölçekli testler amaç haline getirilmeye çalışılıyor. Yahu biz öğrencileri yalnızca ölçmek için mi okula alıyoruz? Yoksa onları hayata hazırlamak için mi? Ölçmek için okula alıyorsak, bence bu kadar yatırımın hiçbir amacı yok. Zorunlu eğitime de gerek yok. Bir yeterlilik sınavı yaparsın, başarılı olanlara diploma verirsin biter gider.
Fakat amacımız çocukları hayata hazırlamaksa, o zaman yaptığımız yanlışın farkına varmamız ve çocukları teste hazırlamaktan vazgeçmemiz gerekiyor. Ölçme ve değerlendirmenin olmadığı bir eğitimi düşünmek elbette mümkün değil, ancak ölçme ve değerlendirmeyi amaç haline getirdiğimiz anda televizyona çıkan sözde uzmanlar “x bölümünü kazanmak istiyorsan günde en az y soru çözmelisin” diye öneri vermeye başlıyor. Şimdi de PISA’da başarılı olmak için çocukları PISA’ya hazırlayalım önerileri görüyorum.
Hep aynı örneği veriyorum ama gerçekten durumumuzu çok güzel özetlediğini düşünüyorum bu örneğin: Şu an ilkokul ya da ortaokul mezunu her Türk vatandaşı, Newton’un hareket yasalarından birincisi olan eylemsizlik yasası ile karşılaşmıştır. Eylemsizlik ne der? “Hareket etmekte olan bir cisim, hareketine devam etmek ister. Durmakta olan bir cisim ise durmaya devam etmek ister.” Yani “emniyet kemeri takmazsan, camdan fırlar gidersin“. O zaman neden hala emniyet kemeri takmadan trafikte dolaşan bunca insanımız var? Takmamayı boş verin, araba emniyet kemeri uyarısı vermesin diye emniyet kemerini arkadan bağlayıp kurnazlık yapmanın nedeni nedir?
Çünkü onlar bir testten yüksek puan almak için hangi sorunun nasıl çözüleceği konusunda eğitildiler. Önünde bir sınav kağıdı olmayınca, okulda öğrendiği hiçbir şeyi kullanamıyorlar.
Demem o ki, PISA’da başarılı olmak istiyorsak, önce emniyet kemeri takmayı öğreneceğiz. Bu iş aslında bu kadar basit.